کد مطلب:46213 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:967

گنجینه پرسمان » فلسفه و منطق

منظور از وحدت الوجود چيست ؟

قبل از محي الدين ابن عربي ، عرفايي بودند كه صحبت از وحدت وجود داشتند؛ اما محي الدين آن مطالب را مكتوب كرد و به صورت كتابي درآورد .كه عمده مباحث آن دركتاب ( ( فصوص الحكم ) ) و ( ( فتوحات مكيه ) ) مي باشد .اما اين كه مراد از وحدت وجود چيست ؟ مرحوم حاج ملا هادي سبزواري در حاشيه كتاب ( ( اسفار ) ) ( ج 1، ص 71 ) مي فرمايد : في وحده الوجود و الموجود اقوال : منها : ان يقال بكثره الوجود و الموجود جميعا مع التكلم مكيه التوحيد لسانا و اعتقادابها اجمالا و اكثر الباي في هذا المقام و يعبر عن هذا توحيد عامي ؛ و منها : ان يقال بوحده الوجود و الموجود جميعا و هو مذهب بعض الصوفيه و يعبرعن هذا توحيد خاص الخاص ؛ و منها : ان يقال بوحده الوجود و كثره الموجود و هو المنسوب الي مذاق المتالهين و يعبر عن هذا توحيد خاص ؛ ومنها : ان يقال بوحده الوجود و الموجود جميعا في عين كثرتها و هو مذهب المصنف ( مولي صدرا ) و العرفا الشامخين و يعبر عن هذا توحيد اخص الخواص . وحدت وجود، موجب اسقاط تكليف نيست ؛ چون اكابر عرفامي فرمايند : تا دل بر سر كوي طبيعت گردد== كي محرم اسرار طريقت گردد== آنكس كه از آداب شريعت دور است == كي بر دل او كشف حقيقت گردد== ممكن است برخي - از جمله صوفيه - چنين مطالبي را به زبان بياورند؛ اما اكابر عرفا و صوفيه هرگز چنين چيزي نگفته اند .مساله ( ( وحدت وجود ) ) در فلسفه و عرفان اسلامي ، با آنچه در نگرش غربي و از جمله ديدگاه اسپينوزا وجود دارد داراي تمايزات اساسي است . مراد از وحدت وجود درفلسفه اسلامي وحدت مفهومي آن است و در عرفان اسلامي وحدت شخصي است ؛ يعني ، حقيقت هستي يك چيز بيش نيست . كه يكي هست ونيست جز او== وحده لااله الا هو== ليكن ساير موجودات و كثراتي كه درعالم اعيان مشاهده مي شود، همه جلوه ها و مظاهر اسماي الهي اند .اماوحدت وجود غربي يا ( ( پانتراسيم Pantheism ) ) به معناي ( ( همه خداگرايي است ؛ يعني ، آنان معتقدند خدا در همه چيز حلول كرده و هر كس و هر چيزداراي شاني از الوهيت است . اسپينوزانيز خدا را چيزي جز نظام هستي وناموس طبيعت نمي داند و وحدت وجود او در واقع نفي خداي متعال است. ;